استانداردهای نصب چراغ های خیابانی

چراغ های خیابانی یکی از مهم‌ترین عناصر شهری هستند که نقش مهمی در بهبود امنیت عمومی، کاهش تصادفات و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان ایفا می کنند. در ایران، استانداردهای نصب چراغ ‌های خیابانی بر اساس اصول ایمنی، کارایی انرژی و حفاظت از محیط زیست تدوین شده ‌اند. در این مقاله به بررسی استانداردهای ملی و بین ‌المللی نصب چراغ های خیابانی پرداخته و اصول طراحی و نصب چراغ ‌های خیابانی را شرح می‌ دهیم.

اهمیت استانداردهای نصب چراغ های خیابانی

استانداردهای نصب چراغ ‌های خیابانی نه تنها به بهبود روشنایی معابر شهری کمک می ‌کنند، بلکه اثرات مثبتی بر ایمنی مکان های عمومی و مصرف بهینه انرژی دارند. رعایت استانداردها برای هر شهر و منطقه ‌ای ضروری است و نصب چراغ های خیابانی باید با توجه به آن ها انجام گیرد.

• افزایش ایمنی و کاهش تصادفات: می توان گفت هدف اصلی نصب چراغ ‌های خیابانی، ایجاد دید کافی برای رانندگان و عابران پیاده به خصوص در شب و شرایط نامساعد جوی است. استانداردهای نصب چراغ های خیابانی شامل دستورالعمل هایی در مورد میزان روشنایی مناسب، توزیع یکنواخت نور و جلوگیری از ایجاد نقاط تاریک هستند. همچنین میزان خیرگی نور چراغ‌ ها را کنترل می‌ کنند تا از مشکلاتی مثل کاهش دید جلوگیری شود.
• بهبود امنیت عمومی: نصب چراغ ‌های خیابانی استاندارد، به اندازه زیادی از انجام فعالیت ‌های مجرمانه جلوگیری می‌ کند. همچنین احساس امنیت شهروندان را افزایش می دهد. روشنایی مناسب همچنین شهروندان را به حضور در فضاهای عمومی در طول شب تشویق می کند.
• صرفه جویی در هزینه های انرژی: یکی از مزایای رعایت استانداردهای نصب چراغ ‌های خیابانی، جلوگیری از مصرف بی رویه انرژی است. چراغ ‌های خیابانی استاندارد به خصوص چراغ‌های LED از انرژی به شکل بهینه استفاده کرده و مصرف برق را کاهش می ‌دهند. همچنین استفاده از تجهیزات کم ‌مصرف و مطابق با استانداردهای زیست‌ محیطی، میزان انتشار کربن و آلودگی نوری را کاهش می ‌دهد.
• کاهش هزینه های نگهداری: استانداردهای نصب تضمین می کنند که تجهیزات نیاز به تعمیرات مکرر نخواهند داشت. چرا که با رعایت دستورالعمل ها نصب شده اند و تداخلی برای دیگر تجهیزات و زیرساخت های شهری ایجاد نمی کنند.

استانداردهای نصب چراغ ‌های خیابانی چه موارد مهمی را شامل می شوند؟

استانداردهای نصب چراغ ‌های خیابانی برای تضمین ایمنی و کارایی سیستم های روشنایی ضروری هستند. مهمترین مواردی که در این استانداردها مورد توجه قرار گرفته، عبارت هستند از:

• میزان روشنایی: روشنایی مورد نیاز برای انواع معابر با توجه به میزان تردد، سرعت خودروها و سایر عوامل تعیین می‌ شود. این میزان بر حسب لوکس Lux بیان می شود که واحد روشنایی در دستگاه بین ‌المللی یکاها می باشد.
• توزیع نور: توزیع یکنواخت نور در سطح معابر اهمیت بالایی دارد. چرا که نقاط تاریک و روشن موجب کاهش دید و افزایش احتمال وقوع تصادفات می ‌شوند. استانداردهای توزیع نور می توانند نسبت حداکثر به حداقل روشنایی را تعیین کنند. چراغ‌ های خیابانی الگوهای توزیع نور مختلفی دارند که بر اساس نوع معبر و نیازهای روشنایی انتخاب می ‌شوند.
• ارتفاع نصب چراغ خیابانی: ارتفاع نصب چراغ ‌ها بر میزان پوشش نوری و توزیع نور در سطح معابر تاثیر مستقیم دارد. ارتفاع بیشتر به معنای پوشش گسترده تر است، اما موجب کاهش شدت روشنایی می شود. بنابراین باید از تعداد پروژکتور مناسب استفاده کرد.
• فاصله بین چراغ های خیابانی: برای تعیین فاصله استاندارد بین چراغ های خیابانی به ارتفاع نصب و الگوی توزیع نور توجه می شود. فاصله استاندارد بین چراغ ها نقش مهمی در ایجاد روشنایی یکنواخت دارد و از همپوشانی بیش از حد نور و افزایش مصرف انرژی جلوگیری می کند.
• نوع چراغ و منبع نور: چراغ ‌های خیابانی در انواع مختلف مانند LED، بخار سدیم و متال هالید تولید می شوند که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. چراغ‌ های LED عمر بیشتر و راندمان نوری بالاتری نسبت به سایر انواع دارند.
• زاویه تابش نور: زاویه تابش نور به گونه ‌ای تنظیم می شود که از تابش مستقیم نور به چشم رانندگان و ساکنین اطراف جلوگیری شود و خیرگی ایجاد نکند.

اصول نصب استاندارد چراغ های خیابانی در ایران

نصب چراغ‌ های خیابانی باید بر اساس استانداردهای مشخص و اصول فنی انجام شود تا بتوان روشنایی مطلوبی را برای معابر و فضاهای عمومی فراهم کرد. در ایران، این استانداردها توسط سازمان‌های مرتبط مانند سازمان استاندارد، وزارت راه و شهرسازی و شرکت توانیر تعیین و ابلاغ می شوند.

برای نمونه، دستورالعمل های سازمان استاندارد الزاماتی مانند حداقل و حداکثر شدت روشنایی معابر، فاصله و ارتفاع پایه‌ های چراغ بر اساس نوع معبر و زاویه نصب چراغ ‌ها برای جلوگیری از خیرگی را مشخص می کنند. مشخصات فنی چراغ‌ ها و تجهیزات و الزامات ایمنی هم در آیین نامه های مربوط به وزارت راه و شهرسازی مشخص می شوند.

خیابان‌ های اصلی و بزرگراه‌ ها به حداقل شدت نور ۲۰ لوکس نیاز دارند و ارتفاع نصب در آن ها باید چیزی بین ۱۰ تا ۱۵ متر باشد. فاصله بین چراغ ها چیزی در حدود ۳۰ تا ۵۰ متر در نظر گرفته می شود. برای خیابان‌ های فرعی و معابر شهری شدت نور ۱۰ لوکس کفایت می کند و ارتفاع پایه ها از ۶ تا ۱۰ متر در نظر گرفته می شود. پیاده‌ روها و فضاهای عمومی نیز به نوری با حداقل شدت ۵ لوکس نیاز دارند. ارتفاع پایه چراغ ها برای این قسمت ها ۳ تا ۶ متر است.

رعایت استانداردهای زیست محیطی هم اهمیت زیادی دارند. برای کاهش آلودگی نوری، زاویه تابش نور باید به صورتی تنظیم شود که نور اضافی به اطراف نتابد. همچنین در مناطق دورافتاده، نصب چراغ‌ های خورشیدی به جای استفاده از شبکه برق توصیه می شود. استفاده از چراغ‌های LED و سیستم‌ های هوشمند از جمله دیگر اقدامات موثر هستند که مصرف انرژی را به میزان قابل توجهی کاهش می دهند.

جمع بندی

استانداردهای نصب چراغ های خیابانی با هدف بهبود ایمنی، صرفه جویی در مصرف انرژی و کمک به حفظ محیط زیست تدوین شده اند. رعایت این استانداردها و استفاده از تکنولوژی های جدید به بهبود کیفیت روشنایی معابر و کاهش هزینه ‌های انرژی و نگهداری تجهیزات کمک می کند. اجرای دقیق استانداردهای نصب موجب صرفه‌ جویی در هزینه‌ ها شده و کیفیت زندگی شهروندان را ارتقا می دهد.